СÆРÆН НИЗ КÆНЫН — Хицæн уæлдай фыдæбон кæнын, уæлдай бæрндзинад исын. – Нал мой кæнын. Кусын. Схъомыл сæ кæндзынæн. Æмæ уæлдай низ нал кæндзынæн мæ сæрæн. (Гаглойты В. Гæлæбу.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪАХЫЛ СЛÆУУЫН КÆНЫН — тж. КЪАХЫЛ СЛÆУУЫН 1. Бирæ искæйты сæзмæлын кæнын, исты хъуыддаг сын аразын кæнын. Поднять на ноги. To alarm; to get up; to rouse. Йæ фæсонæрхæджы дæр не рцæудзæн комендантæн... æнæхъæн хъæуы йæ къæхтыл кæй слæууын кодта, уыцы тырыса йæ нывæрзæн… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Хуыцауæхсæвы куывд I — см. Хуыцауæхсæвы куывд I – перевод – Хуыцау, табу Дæхицæн, Хуыцау! – Оммен, Хуыцау! – Хуыцау, мæнæ ацы кувæг адæм – Дæ фæдзæхст, Де уазæг! – Оммен, Хуыцау! – Хуыцау, нæ сыгъдæг нывондæй арæм Мигъдауы рухс дзуæртты ном æмæ сын барст уæд. – Оммен,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
земля — (41) 1. Суша, поверхность суши: Боянъ бо вѣщіи, аще кому хотяше пѣснь творити, то растѣкашется мыслію по древу, сѣрымъ вълкомъ по земли, шизымъ орломъ подъ облакы. 2 3. Земля тутнетъ, рѣкы мутно текуть, пороси поля прикрываютъ. 12. Тъи бо Олегъ… … Словарь-справочник "Слово о полку Игореве"
Хуыцауы куывд — см. Хуыцауы куывд – перевод – Хуыцау, табу Дæуæн! – Оммен, Хуыцау! – Хуыцау, ахъаз нын бакæн! – Оммен, Хуыцау! – Дунескæнæг Хуыцау, Зæххыл Дын зын ницы ис, Дæ быны ницы фæсусæг уыдзæни. Куыд раст стæм … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АТЫНÆДЖЫ БÆРÆГБОН — см. АТЫНÆДЖЫ БÆРÆГБОН – перевод Атынæг йæ рæстæджы уыд ирон адæмы уарзондæр æмæ кадджындæр бæрæгбæттæй иу. Уæвгæ, абон дæр рох нæу, кæнынц æй бирæ рæтты (кæс Атынæг, АТЫНÆГ). Бæрæгбонæн ис сæрмагонд нысаниуæг: Атынæджы куывды фæстæ адæмæн сæ бон… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Маги — см. Маги – перевод Маги –адæймаджы æрдз, адæм, цæрæгойтæ æмæ дзуæрттыл æндавын æмæ ахадыны уырнындзинадимæ баст чи у, ахæм бæрæг фæтк æмæ æгъдæуттæ. Маги архайды хицæн хуызтæ баст сты адæмы царды хицæн къабæзтимæ. Адæймагæн иу амал, фадат куы нæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЧЫНДЗХАСТ — см. ЧЫНДЗХАСТ – перевод Чындзхæссæг чи цæудзæн, уыдонæн рагацау бамбарын кæнынц. Раздæр иу сын фехъусын кодтой цалдæр боны, суанг къуыри раздæр. Чындзхæссæг алы адæймаджы нæ хонынц, уыцы кад æппæтмæ нæ хауы. Чындзхæсджытæ хъуамæ уой уæздан, зараг … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АЛАРДЫ — Ирон мифологийы æппæты карздæр бардуаг, сывæллæтты низ фадынæджы бардуаг. Рагон Ирыстоны иу фадынæгæй сабитæ дзæвгартæй цагъды кодтой, цы сывæллон иу дзы фæрынчын, уымæн иу сдзæбæх æнхъæл ничиуал уыд. Афтæ карз уыд ацы низ, æмæ дзы ирон адæм тынг … Словарь по этнографии и мифологии осетин